کمپرسور یا متراکم کننده (compressor) به منظور افزایش فشار سیال با کاهش حجم آن به کار می رود، کمپرسورها در بسیاری از وسایل و ماشین آلات با کاهش حجم سیال(گاز، هوا)، آن را با استفاده از لوله به قسمت احتراق می فرستند. در زبان عامیانه به کمپرسورهایی که فشار مایعات را افزایش می دهند، پمپ گفته می شود. کمپرسورها شبیه پمپ ها هستند هر دو فشار سیال را افزایش داده و از طریق لوله ها انتقال می دهند. در حالیکه گازها تراکم پذیر اند اما مایعات غیر قابل تراکم اند. اما هدف اصلی کمپرسورها و پمپ ها افزایش فشار و انتقال سیال می باشد.
عملکرد کمپرسورها به این صورت می باشد که با سرعت زیاد گاز را به سمت داخل خود می کشند و با کاهش حجم گاز، باعث افزایش فشار و دمای آن می شوند. برای جلوگیری از بروز مشکل ناشی از افزایش دما، این گاز فشرده شده را به منظور خنک سازی از مجراهای خاصی عبور می دهند..
انواع کمپرسورها
کمپرسورها را براساس ویژگی های مختلفی دسته بندی می کنند. یکی از رایج ترین این طبقه بندی ها، براساس ویژگی نحوه انتقال انرژی از کمپرسور به سیال می باشد.
بر اساس نحوه انتقال انرژی از کمپرسور به سیال، کمپرسورها به دو دسته تقسیم می شوند:
-
کمپرسورهای دینامیکی
در کمپرسورهای دینامیکی انتقال انرژی به سیال دائمی می باشد. کمپرسورهای دینامیکی به اینرسی و نیروی حرکت سیال وابسته هستند. از این نوع کمپرسورها در دبی های بالا و فشارهایی با نرخ پایین تر استفاده می شود.کمپرسورهای دینامیکی به دو دسته محوری و شعاعی تقسیم می شوند، کمپرسورهای دینامیکی برخلاف کمپرسورهای جابجایی مثبت که با جریان ثابت کار می کنند کمپرسورهای دینامیکی با فشار ثابت کار می کنند. لازم به ذکر است که شرایط بیرونی بر عملکرد کمپرسورها تاثیر به سزایی دارد مثلا با تغییر ناچیزی در فشار ورودی، باعث تغییر زیادی بر ظرفیت کمپرسور می شود.
-
جریان محوری (Axial)
کمپرسورهای جریان محوری، کمپرسور دوار دینامیکی هستند که با استفاده از لایه هایی از ایرفویل های فن مانند به تدریج سیال را فشرده می کنند. آنها در نرخ رشد بالا جریان یا طراحی فشرده سازی استفاده می شوند. در این کمپرسورها همزمان با عبور هوا یا گاز، با استفاده از انرژی جنبشی پره ها، فشار و سرعت گاز افزایش می یابد. کمپرسورهای محوری برای جریان هایی با فشار متوسط و حجم بالا مورد استفاده قرار می گیرند
-
جریان شعاعی (Centrifugal)
در کمپرسورهای سانترفیوژ یا شعاعی، هوا با استفاده از پره‌های شعاعی وارد مرکز پروانه دواری می‌شود و توسط نیروهای گریز از مرکز سرعت گاز افزایش می یابد. سپس با عبور از یک بخش منتشر کننده(مجرای واگرا(diffuser )) و یک محفظه حلزونی، انرژی ناشی از سرعت به انرژی فشار تبدیل می شود.-
کمپرسورهای جابجایی مثبت
-
-
کمپرسورهای جابجایی مثبت با کاهش حجم هوای محصور فشار گاز را افزایش می دهند.
